Udziały w spółce z o. o. – sprzedaż i zakup udziałów

Co to są udziały w spółce?

Spółki handlowe dzielą się na spółki osobowe i kapitałowe. Do spółek osobowych zaliczamy spółkę jawną, partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną. W skład spółek kapitałowych wchodzi spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna. To właśnie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością dotyczy pojęcie udziałów. Odróżnia je to od spółek osobowych, w których określa się prawa i obowiązki, a także od spółki akcyjnej, w której występują akcje. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może zostać utworzona przez jedną lub więcej osób, zwanych wspólnikami tej spółki czyli jej udziałowcami. Przepisy prawa dopuszczają ustanowienie takiej spółki w każdym celu, o ile ustawa nie stanowi inaczej.  

Udział w spółce to określony ułamek kapitału zakładowego. Wspólnik otrzymuje udziały w zamian za wniesiony do spółki wkład pieniężny. Uczestniczy więc on w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością właśnie przez posiadane przez siebie udziały w jej kapitale zakładowym. Kapitał zakładowy to suma nominalnej wartości wszystkich udziałów posiadanych przez wspólników. Im większa wartość udziałów danego wspólnika, tym większe ma on możliwości w zakresie decydowania o spółce, a także może liczyć na większe dywidendy. Warto wiedzieć, że wkłady wspólników wnoszonych na pokrycie udziałów mogą mieć formę pieniężną lub niepieniężną. Aport – to niepieniężny wkład do spółki, którym mogą być zarówno rzeczy ruchome, nieruchomości oraz prawa zbywalne. 

Sprawdź też: Gotowe spółki najważniejsze informacje

 

Kto może kupić udziały w spółce?

 

Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością charakteryzują się coraz większą popularnością. Wynika to głównie z niskiego kapitału zakładowego, ograniczonej odpowiedzialności wspólników, a także możliwości ustanowienia zarządu odpowiadającego za interesy spółki. Zalety tego rozwiązania powodują, że coraz więcej spółek przekształca się właśnie w spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto więc wiedzieć, kto może zostać wspólnikiem takiej spółki. 

Udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może co do zasady kupić każda osoba fizyczna, posiadająca zdolność do czynności prawnych. Istnieją dwa wyjątki od tej zasady – udziałów nie może kupić osoba, która w ciągu ostatnich pięciu lat była karana za przestępstwo pieniężne, a także osoba, która ma sądowy zakaz prowadzenia działalności gospodarczej lub zajmowania określonego stanowiska. Udziałowcami w spółce z o.o. może zostać także każda osoba prawna. Może to być na przykład inna spółka z o.o., a także spółka akcyjna, przedsiębiorstwo państwowe, fundacja czy jednostka samorządu terytorialnego. W przypadku osób prawnych nie istnieją żadne dodatkowe kryteria nabycia udziałów w spółce z o.o..

Trzecią możliwością jest nabycie udziałów w spółce przez jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, inaczej zwane ułomnymi osobami prawnymi. Do tej grupy można zaliczyć spółki osobowe czyli spółki jawne, partnerskie, komandytowe i komandytowo-akcyjne, a także spółki kapitałowe w organizacji oraz wspólnoty mieszkaniowe. Warto także wiedzieć, że w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może występować tylko jeden wspólnik. To jedyny rodzaj spółki handlowej, w której może pojawić się takie rozwiązanie.

Może Cię też zainteresować: Jak kupić udziały w spółce z o. o. krok po kroku

 

Co dają udziały w spółce?

 

W każdej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mogą pojawić się dwa rodzaje udziałów: o równej lub nierównej wartości nominalnej. Decyzję o wyborze systemu udziałów podejmują wspólnicy przy podpisywaniu umowy spółki. Najczęściej stosowaną metodą podziału udziałów jest podział równy na udziały w kwocie nie mniejszej niż 50 złotych, co daje największą elastyczność.

Ilość posiadanych przez danego wspólnika udziałów odzwierciedla jego wpływ na spółkę. Udziały dają między innymi prawo do decydowania i współdecydowania o losach tej spółki. Może to być prawo uczestnictwa w zgromadzeniach wspólników, prawo głosowania nad uchwałami wspólników, prawo kontroli spółki lub też prawo zaskarżania uchwał. Ilość posiadanych udziałów określa znaczenie głosu danego wspólnika w różnych ustaleniach dotyczących spraw spółki. Ilość udziałów ma także wpływ na kwestie majątkowe czyli prawo do zysku spółki oraz udział w masie likwidacyjnej. Warto także wiedzieć, że z udziałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie wiąże się ryzyko odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Prawo stanowi, że za prowadzenie spraw spółki z o.o. nie odpowiadają wspólnicy spółki, a jej zarząd. 

Koniecznie sprawdź: Jakie są wady i zalety spółki z o. o.?

 

Udziały w spółce a zyski

 

Kodeks spółek handlowych zawiera sztywne zasady regulujące prawo i procedurę podziału zysków w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Wynikają one z artykułów 191 i 193 Kodeksu spółek handlowych. Wypracowany zysk dzieli się na wspólników, opierając się na wielkości i liczbie posiadanych udziałów. Im więcej dany wspólnik ma udziałów, tym jego zysk będzie wyższy. Trzeba jednak pamiętać o tym, że udziały nie muszą być równe. W takiej sytuacji niektóre udziały mogą być uprzywilejowane i nawet w przypadku posiadania mniejszej ich ilości, zysk może być wyższy.

O udziałach uprzywilejowanych i ich stopniu decyduje umowa spółki. Taki udział może być jednak uprzywilejowany co do zysku w wysokości maksymalnie dodatkowych 50% udziałów w zysku na każdy udział. Warto także wiedzieć o tym, że podstawowym warunkiem podziału zysku w spółce z o.o. jest coroczne sporządzenie sprawozdania finansowego z działalności spółki. Takie sprawozdanie sporządza zarząd spółki. Odnosi się ono do ubiegłego roku obrotowego, który zazwyczaj pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Po sporządzeniu sprawozdania, wszyscy wspólnicy muszą przyjąć uchwałę, która sprawozdanie to zatwierdza i przyznaje im prawo do udziału w zysku rocznym spółki. 

Zobacz też: Spółki zagraniczne jakie są wady i zalety spółek zagranicznych?

 

Jak kupić udziały w spółce z o. o.?

 

Transakcja kupna-sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością to w innych słowach przeniesienie części lub całości udziałów na inny podmiot. Przepisy sprzedaży i zakupu udziałów w spółce reguluje Kodeks spółek handlowych. Wspólnicy spółki mogą jednak przewidzieć odrębną procedurę sprzedaży spółki. Takie zapisy powinny znaleźć się w umowie spółki. Każdy wspólnik posiada pełne prawo do zbycia swoich udziałów w spółce. Nie można w żaden sposób tego prawa wyłączyć, nawet przez zapisy w umowie. Udziały można nabyć nie tylko w drodze zawarcia umowy kupna-sprzedaży. Można je także nabyć w drodze innych czynności prawnych takich jak umowa darowizny czy też umowa zamiany.

 

W jaki sposób można kupić udziały?

 

Najważniejszą kwestią przy kupnie jest sporządzenie umowy kupna-sprzedaży w formie papierowej z podpisami notarialnie poświadczonymi. W świetle prawa tylko w tym przypadku czynność będzie ważna. Należy więc sporządzić między stronami umowę zbycia udziałów i z nią udać się do rejenta. To w jego obecności strony złożą na niej podpisy. W umowie powinny znaleźć się takie elementy jak:

• strony umowy,
• wartość i liczba sprzedawanych udziałów,
• oznaczenie uprzywilejowania udziałów jeśli istnieje,
• wskazanie terminu i sposobu zapłaty,
• datę przejścia udziałów na nabywcę.

Po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży udziałów  trzeba poinformować spółkę o tym fakcie. Należy dostarczyć spółce informację o zbyciu udziałów i dowód zawarcia umowy. Dopiero wtedy nastąpi jej skuteczność względem tej spółki. Tego typu zmiany spółka powinna wprowadzić w księdze udziałów. 

Potrzebujesz gotową spółkę z o. o.? Sprawdź: Gotowe spółki

 

Na czym polega zakup udziałów?

 

Ich nabycie powoduje wstąpienie w prawa i obowiązki wspólnika. W ten sposób nabywamy nie tylko prawa, ale też obowiązki w spółce. Głównym obowiązkiem wspólnika jest wniesienie wkładu na pokrycie udziałów obejmowanych w kapitale zakładowym tej spółki. Jest ono definiowane jako dostarczenie przez wspólników do spółki określonych składników pieniężnych lub niepieniężnych w celu pokrycia ustalonego w umowie kapitału zakładowego. Dalsze obowiązki wynikają z określonych sytuacji i są uregulowane w poszczególnych przepisach Kodeksu spółek handlowych. Przykładowo umowa spółki może nakładać na określonych wspólników obowiązek dokonywania dopłat stosunkowo do wysokości posiadanego udziału lub wykonywania na rzecz spółki powtarzalnych świadczeń niepieniężnych. 

Jaka jest procedura zakupu udziałów w spółce z o. o.?

Procedura zakupu udziałów  jest jasno określona w przepisach polskiego prawa. Można kupić zarówno część, jak i całość posiadanych przez wspólnika udziałów, także w sytuacji kiedy wspólnik spółki z o.o. jest tylko jeden. Przed nabyciem udziałów w spółce z o.o. warto zwrócić uwagę na pewne podstawowe kwestie. Z pewnością należy zacząć od sprawdzenia danych rejestrowych spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na rubrykę „Dane wspólników”, aby sprawdzić, czy sprzedający udziały jest faktycznie ich właścicielem. W KRS można także zweryfikować liczbę udziałów przypadającą każdemu wspólnikowi, a także wysokość kapitału zakładowego. Kolejną ważną kwestią jest weryfikacja ksiąg rachunkowych i sprawozdań spółki za ostatnie lata. Warto także zapoznać się z zaświadczeniami z Urzędu Skarbowego i ZUS o niezaleganiu spółki w zobowiązaniach.

Potrzebujesz spółkę zagraniczną? Sprawdź: Spółki zagraniczne

 

Czy obcokrajowiec może kupić udziały w spółce?

Obcokrajowiec to z definicji osoba fizyczna, która nie posiada obywatelstwa polskiego, osoba prawna, która ma siedzibę za granica, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej z siedzibą za granicą. Obcokrajowcy chcący kupić udziały w polskiej spółce muszą uzyskać zezwolenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą w Polsce.

Zezwolenie to nie jest potrzebne w dwóch przypadkach – jeśli obcokrajowiec jest obywatelem lub przedsiębiorcą państwa, które jest stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo Konfederacji Szwajcarskiej, lub jeżeli akcje spółki są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym.

 

Zobacz też: Sprzedam biznes w sieci – gdzie łatwo kupić lub sprzedać biznes?